Empusa fasciata, ο πιο αλλόκοτος και σπάνιος μάντης!

Ο Empusa fasciata είναι και αυτός μέλος της μεγάλης και πολύ αρχαίας τάξης των μαντοειδών, που περιλαμβάνει 15 οικογένειες και πάνω από 2200 είδη. Στην Ελλάδα υπάρχουν γύρω στα 8 είδη. Το πιο γνωστό μέλος της τάξης αυτής είναι ο Mantis religiosa ή το Αλογάκι της Παναγιάς, τον οποίο παρουσιάσαμε αναλυτικά σε παλιότερο ποστ. Ο Empusa fasciata κυκλοφορεί μόνο στην ανατολική μεσόγειο, είναι ένα σπάνιο είδος μάντη και γι΄ αυτό κατατάσσεται στη Ευρωπαϊκή Κόκκινη Λίστα των παγκόσμια απειλουμένων ζώων και φυτών.
Τα μαντοειδή έχουν την δική τους μακρά ιστορία στον πλανήτη μας. Τον κατοικούν εκατομμύρια χρόνια, πριν ακόμη και από την εμφάνιση των ερπετών. Καθαρά σαρκοφάγο έντομο, τρέφεται με άλλα μικρά έντομα και θα τον βρούμε να στέκεται ακίνητο στο έδαφος ανάμεσα από άγρια χόρτα, συνήθως κοντά σε λουλούδια ή πάνω σε χαμηλούς θάμνους σε μέρη με ήλιο.
Και ο Empusa fasciata είναι ένας «προσευχόμενος» μάντης, όπως λέμε το αλογάκι της παναγιάς. Όπως έχουμε ξαναπεί το όνομα αυτό το πήρε από τον τρόπο που τοποθετεί τα σχετικά τεράστια μπροστινά του πόδια και φυσικά δεν είναι προσευχής αλλά ετοιμότητας και άμυνας για τα θηράματα και τους εχθρούς. Επιτίθεται με εκπληκτική ταχύτητα και φυσικά είναι πολύ δεινός κυνηγός. Το μεγάλο του όπλο, τα μπροστινά του πόδια, είναι γεμάτα αγκάθια, έτσι η μοίρα ενός εντόμου που θα πιαστεί στα πόδια του είναι προδιαγεγραμμένη. Το τριγωνικό του κεφάλι μπορεί να περιστρέφεται όσες μοίρες μπορεί και ο άνθρωπος το κεφάλι του, το βλέμμα του επίμονο και διαπεραστικό όταν σε κοιτάζει, μόνο που είναι λιγότερο επιθετικός από τον Mantis religiosa.

Το μήκος του είναι γύρω στα 5 εκατοστά, με το θηλυκό να είναι λίγο μεγαλύτερο σε μέγεθος από το αρσενικό. Το ζευγάρωμα για τα περισσότερα μαντώδη είναι θανατηφόρο, μιας και το αρσενικό πολύ συχνά κατά τη διάρκεια της γονιμοποίησης πέφτει θύμα κανιβαλισμού από το θηλυκό. Αν το αρσενικό δεν πάρει την κατάλληλη θέση, και συνήθως δεν την παίρνει, ώστε μόλις εκσπερματώσει να μπορέσει να φύγει, το θηλυκό το αιχμαλωτίζει με τα πόδια του και αρχίζοντας από το κεφάλι του, το καταβροχθίζει. Εκτός του ότι με τους σπασμούς που κάνει το αποκεφαλισμένο αρσενικό γίνεται ευκολότερη η εξαγωγή του σπέρματος, όταν επιτευχθεί η γονιμοποίηση, το ακέφαλο αρσενικό είναι πλέον μια καλή πηγή πρωτεϊνών για το γονιμοποιημένο θηλυκό. Δεν μπόρεσα να βρω πληροφορίες αν ο Empusa fasciata έχει καννιβαλιστικες συνήθειες όπως έχει κατά κόρον το αλογάκι της παναγιάς.
Τα χρώματα τους, όπως και το σχήμα του σώματος τους είναι έτσι φτιαγμένα ώστε να περνούν απαρατήρητοι από τους θηρευτές των αλλά και όταν παραφυλάνε για τα υποψήφια θύματα τους. Μιμούνται σχέδια και χρώματα από τη φύση, όπως φύλλα, κλαδιά, άνθη, κανονικές στολές παραλλαγής.
Ο Empusa fasciata, όπως και όλοι οι μάντηδες, είναι ένα πολύ ωφέλιμο έντομο για τη γεωργία και είναι ιδιαίτερα αγαπητό από όσους επιδιώκουν φυσικό έλεγχο των εχθρών των καλλιεργειών τους.
Το πρώτο συνθετικό του ονόματος του το πήρε από την Έμπουσα της ελληνικής μυθολογίας. Η Έμπουσα ήταν ένα αποκρουστικό φάντασμα που μεταμορφωνόταν συχνά σε διάφορες μορφές και τρεφόταν με ανθρώπινες σάρκες και το οποίο το έστελνε η Εκάτη ως προάγγελο δυστυχιών. Με το όνομα αυτό φοβέριζαν οι μανάδες τα άτακτα παιδιά στην αρχαία Ελλάδα.

======================================================================================================================
Αυτό το μάντη τον είχα βρει πριν καιρό στη Λακωνία, στον Πάρνωνα, σε μια εξόρμηση μου για χόρτα, εξ ου και το μαχαίρι που τον ανέβασα με το ζόρι για να τον φωτογραφίσω.
Παρουσιάζει διαφορές από το μάντη που βρήκα σήμερα, ο λάκωνας είναι πιο μικρόσωμος και διαθέτει καλά ανεπτυγμένα «κέρατα» στο κεφάλι του, μάλλον είναι αρσενικός και ο Ηπειρώτης θηλυκός.

================================================================================================================

Ας δούμε πιο συγκεκριμένα τη στολή παραλλαγής του Empusa fasciata

Το λοφίο στο κεφάλι του, εύκολα θα το νόμιζες κομμάτι από κλαδί ή φύλλο.

Το χρώμα στα πόδια του δίνουν την εντύπωση από καταπράσινους βλαστούς.

Ο θώρακας του είναι σκεπασμένος με πρασινωπά φυλλαράκια.

Η κοιλιά του θα μπορούσε να είναι ένα περίεργο άνθος ή στάχυ από κάποιο φυτό.

Οι άκρες των 4 μακριών ποδιών του είναι τόσο λεπτές που εύκολα τις νομίζεις κομμάτια από κλαδάκια ή στελέχη από αγρωστώδη, χλωρά ή ξερά.

Τα μπροστινά του πόδια διαφέρουν από τα υπόλοιπα 4 πόδια του και αποτελούν τα φονικά εργαλεία του. Σε αυτή τη φωτο το ένα πόδι του είναι ανοιχτό και το άλλο κλειστό. Στο κλειστό πόδι, όπου η κνήμη έχει διπλωθεί προς τα πίσω στον μηρό του και έτσι σφίγγουν θανάσιμα το υποψήφιο θύμα τους.. Στέκεται ακίνητο πολύ υπομονετικά κοντά σε άνθη και όταν θέλει να επιτεθεί δεν κάνει παραπάνω από 1/20 του δευτερόλεπτου.

===================================================================================================================

Τάξη: Mantodea ή Μαντώδη
Οικογένεια: Empusidae
Γένος: Empusa
Είδος: Empusa fasciata