Ξανακίνησε πάλι έγγυος η κυρά Χρίσταινα

Ξανακίνησε πάλι έγγυος η κυρά Χρίσταινα και όλα είχαν αλλάξει. Όλοι πιστεύανε αλλά και η ίδια ότι θα έκανε παιδί σερνικό. Μέχρι που έραβε ζιπούνια γι’ αγόρι… Και πράγματι, στις 15 Δεκέμβρη το βράδυ στα 1929 το παιδί γεννήθηκε σερνικό.

Πρώτη – πρώτη η κουνιάδα της κυρά Χρίσταινας, η κουτσή, που τότε διάβαινε τα 51 της χρόνια, έτρεξε κουτσαρίζοντας, έδιακε στα Σταθέικα κι από την ξώπορτα φώναξε: “Τα σχαρίκια μου, σερνικό, σερνικό…” Της δώσανε, ακούς, οι Σταθέοι σχαρίκα πολλά, κι όσα τουφέκια κι όσα φυσίγγια είχανε όλα τα ρίξανε. Πήρανε κόσκο οι Στουμπέοι από τη κάτω χώρα, από πανωκέφαλα ο πατέρας του νεογέννητου κι αναστατώθηκε το χωριό κι η χειμωνιάτικη νύχτα. Αυτή η διαφορά υπήρχε τότε ανάμεσα στα παιδιά που γεννιούντανε. Τα καημένα τα θηλυκά δε προφθάνανε να νοήσουνε και βάζαν αμέσως τη θέση τους πίσω από μεγαλύτερους κι απ’ όλους τους σερνικούς.

Κείνονε το χρόνο τη κυρά Χρίσταινα ούτε τη σείσανε από το σπίτι. Το νιάνιαρο που τους έκανε έπρεπε να το καλοαναστήσει. Ταχιά θα ήτανε ο στύλος, ο προστάτης για τις τρείς αδελφές του, αφού κι ο πατέρας τους ήτανε ζαμπουνιάρης.

Έτσι, λοιπόν, αρπάξανε τις δουλειές όλες τ’ αδέλφια, οι γονείς κι η αδελφή της κυρά Χρίσταινας. Από την άλλη μεριά η κουνιάδα της, η πεθερά της, ο άντρας της. Κι εκείνη ανάσταινε τα παιδιά της. Φορές – φορές τα κοίμιζε αραδαριά στο στρωσίδι στο πατωμα κι έβγαινε για καμπόση ώρα στη ρούγα, που ρούγιευαν οι Κουμουστιώτισες, άλλες γνέθοντας, άλλες ξένοντας μαλλιά και άλλες πλέκοντας με βελόνια φανέλες και μπελερίνες για το χειμώνα.

Εκεί μαθαίνανε τα νέα από τη Γιώργαινα τη μυλωνού, γιατί στο μύλο και προπαντός στη νεροτριβή πηγαίνανε απ’ όλα τα γύρω χωριά άνθρωποι, ακόμα κι από τη Καρδαμύλη. Τα παιδιά από δίπλα τους ανταρευούντανε, παίζανε το κρυφτούλι και κάπου κάπου πήγαινε και κανένα κλαίγοντας πως κάποιο άλλο το έσπρωξε, το βάρεσε. Το καλοπιάνανε κι η ρούγα κράταγε ώσπου άνοιγε το σχολειό.

Κείνο το βράδυ το στερνοπαίδι της μυλωνούς, που θα πρωτοπήγαινε στο σχολείο, αμ’ άνοιγε, πήγε στις γυναίκες κλαίγοντας. Φορτώθηκε τη μάνα του, σώνει και καλά, να του δώσει βυζί. Η μυλωνού μέχρι τότε το βύζαινε κρυφά, αλλ’ αφού θα πήγαινε στο σχολείο, τ’ απόκοψε. Ο μικρός όμως βρήκε την ώρα και την εξέθεσε μπροστά στις γυναίκες.
– Θέλω βυζί μου, της έλεγε, θέλω το βυζί μου…
– Λό, τονε βυζαίνεις ακόμα; της είπε κάποια.
– Λό, ‘φτούνος θέλει παντρειάα!! της είπε άλλη.
– Τί να κάμω; είπε η μυλωνού νευριασμένη κι ανασκούμπωσε τον ανήφορο τη τραχηλιά της, κι όντας ο μικρός βυθίστηκε μέσα στα στήθια της, ρούσωγνε το στερνόγαλο με ικανοποίηση που ακουγότανε σ’ όλη τη ρούγα. Οι Κουμουστιώτισσες είχανε ξεραθεί στα γέλια.

– Τί να κάμω; δευτέρωσε η μυλωνού. Ο γερο μπίρμπατος π’ έχω πάρει, μ’ αφήνει να σταθώ σε χλωρό κλαδί; Να ήτανε κανεμ’ γερός; Σακάτης είναι, κουτσός, το ξέρουτε. Και τρέχα γυναίκα να σπείρεις, να θερίσεις, ν’ αλωνήσεις, ν’ αλέσεις στο μύλο, να νεροτριβιάσεις… Ακόμα και στο βουνό να πηγαίνω και να του φέρνω δόγες και ούλο γκαστρωμένη και βυζαινούμενη επτά φορές. Γι’ άλλο πια δεν αντέχω κι ο Θεός ας με συγχωρέσει!

Σταμάτησε για καμπόσο κι απέ συνέχισε:
– Τονε βυζαίνω για να μη δέσει άλλο παιδί μέσα μου.
– Ώστε λοιπόν, είπε κάποια νιόπαντρη, άμα βυζαίνεται η γυναίκα δε ξανακάνει παιδιά;
– Με τα δικά μου βάσανα, είπε η μυλωνού, πώς να πιαστεί το παιδί; Αν ήτανε, θε νά ‘χενε πιαστεί.

Σ’ αυτό συμφωνήσανε όλες, ότι δηλαδή άμα η γυναίκα βυζαίνεται και δουλεύει σκληρά, ποτέ δε ξαναγκαστρώνεται.

Ετούτα άμα άκουσε η κυρα Χρίσταινα, καληνύχτισε τις γυναίκες κι έφυγε. Ώσπου να φτάσει στο σπίτι της έκανε το σταυρό της κι έλεγε μέσα της το “πιστεύω”, γιατί μια κρυφή χαρά έλαβε απ’ όσα άκουσε. Κι ο δικός της άνδρας γερός δεν ήτανε. Αν μπόριε κι εκείνη να κρατήσει τη φαμελιά εκεί που ήτανε, και τι καλό στο κόσμο… Η μυλωνού είχενε πέντε σερνικά και δύο θηλυκά. Ταχιά θα της δίνανε τα σερνικά βοήθεια. Όμως τα θηλυκά θέλανε εκτός από μετρητά το λιγότερο εισοσι πέντε χοντρόσκουτα η κάθε μια, χώρια τα ψιλικά. Κι όλα εκείνα θα τα έβγαζε ο αργαλειός. Αφού λοιπόν είχε δουλειά για τη μισή νύχτα στον αργαλειό, την ημέρα θα δούλευε στα χωράφια. Δύναμη είχενε, ρούφημα με το κασμά θα τα πήγαινε. Δενδρικά θα φύτευε αβέρτα, κι αν πετύχαινε ότι πετυχε η μυλωνού…

Με κείνες τις σκέψεις είχενε φτασει στο σπίτι της. Τα παιδιά κοιμούντανε στη στρωματσάδα, όλα ξερά. Εκείνη έδιακε στο ‘κόνισμα, έριξε δυο σπυριά λιβάνι στο λιβανιστήρι, το άναψε, έφερε γύρα το σπίτι, το πύθωσε κάτω από τις εικόνες, έκαμε το σταυρό της και έπεσε δίπλα από το μικρό παιδί. Το γύρισε στο πλευρό του, πέρασε το βυζί της μια δυο φορές στο στόμα του, κι όταν εκείνο τ’ άρπαξε και πότε πότε βύζαινε, πότε πότε σταμάταγε, το χάιδεψε και του είπε:
– Η μυλωνού βυζαίνει το στερνοπαίδι της ώσπου να πάει στο σχολειό, εγώ εσένα θα σε βυζαίνω ώσπου να το τελειώσεις…

Το απόσπασμα είναι από το βιβλίο του (μπαρμπα) Παναγιώτη Στούμπου από τη Κουμουστά της Λακωνίας. Έχει φύγει κάμποσα χρόνια από κοντά μας, αλλά σήμερα έγινε η επίσημη παρουσίαση του βιβλίου του.

Δεν θα πώ τίποτε άλλο σήμερα· είμαι αρκετά φορτισμένος και κουρασμένος για να γράψω. Απολαύστε το παραπάνω και τα υπόλοιπα από αύριο.